قسمتی تو این وبلاگ به نام حسابداری باز کردیم و مطالبی رو هم از جاهای مختلف مخصوصا سایت http://www.hesabdar-javan.blogfa.com/ در وبلاگمون گنجوندیم
خوشحال میشیم اگر دوستی که در رشته ی حسابداری فعالیت دارن نسبت به تکمیل مطالب اقدام بفرمایند
تعريف حسابداري:حسابداري شناسايي اندازه گيري ثبت وگزارش اطلاعات اقتصادي به استفاده كنندگان به گونه اي كه امكان قضاوت وتصميم گيري آگاهانه براي آنها فراهم شود.
استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری مجموعه کسانی هستند که جهت تصمیم گیری نیازمندند اطلاعات حسابداری را دریافت نمایند.استفاده کنندگان اطلاعات مالی 2 گروه هستند :استفاده کنندگان درون سازمان وبرون سازمانی .
استفاده کنندگان درون سازمانی در واقع مدیران و گردانندگان سازمان می باشند.استفاده کنندگان برون سازمانی مجموعه اشخاص حقیقی وحقوقی خارج از سیستم موسسه هستند که برای تصمیم گیری وقضاوت آگاهانه مایلند اطلاعات حسابداری را دریافت کنند.
حسابداری مدیریت :
شاخه ای از حسابداری است که گزارش های درون سازمانی را جهت استفاده مدیران وگردانندگان عملیات سازمان تهیه می کنند.مدیران بااستفاده از اطلاعات دریافت شده از حسابداران به ارزیابی عملکرد گذشته کنترل فعالیت های جاری وبرنامه ریزی برای آینده اقدام می کنند.
حسابداری مالی:
حسابداری مالی شاخه ای ازحسابداری است که گزارش های مالی برون سازمان را جهت استفاده مدیران وافراد خارج از سازمان تهیه می کند.
گزارش درون سازمانی از ویژگی زیر برخوردار است:
1 ) جزو اسرار سازمان طلقی می شود
2 ) در فواصل زمانی نسبتا کوتاه تهیه می شود.
3 ) حاوی اطلاعات تفضیلی هستند
4 ) به مدیران وگردانندگان سازمان ارائه می شوند
حسابداران با استفاده از دانش تجربه وابزار مناسب اطلاعات مربوطه به فعالیت های مالی راشناسایی واندازه گیری کرده سپس به پردازش آنهااقدام می کند ودرنهایت اطلاعات را به شکل گزارش های مالی دراختیار کسانی قرار می دهندکه مایلندآنهارادر تصمیم گیریهای خودقراردهند.
تصمیم گیریهای اقتصادی افراد به فعالیت های اقتصادی منجر می شود وفعالیت های اقتصادی موجب می شود تااطلاعات اقتصادی به وجودآید.اطلاعات اقتصادی زمینه کار حسابداران رافراهم می کند.
طبقه بندی موسسات از نظر مالکیت:
- عمومی
- خصوصی
- تعاونی
طبقه بندی موسسات از نظر نوع فعالیت:
- خدماتی
- بازرگانی
- تولیدی
طبقه بندی موسسات از نظر هدف قعالیت:
- انتفاعی
- غیر انتفاعی
طبقه موسسه از نظر تعداد مالکین:
- انفرادی
- غیر انفرادی
سیستم حسابداری موجود در دنیای امروز سیستم حسابداری دوبل است .اساس وشالوده سیستم حسابداری دوبل معادله اصلی حسابداری است که در آن
داراییها = بدهی ها + سرمایه
دارایی : داراییها به مجموعه اموال مطالبات وجوه نقد وتمامی چیزهایی که دارای منافع آتی باشد .
بدهی : حق یا ادعای اشخاصی غیراز مالک موسسه نسبت به داراییها.
سرمایه : حق یا ادعای مالک یا مالکین نسبت به دارائیهای موسسه.
مثال 1 :موسسه ای 50000000 ریال دارایی داشته باشد وبدهی های موسسه 15000000 ریال باشد که این امر نشان گرآن است که صاحب موسسه 70 درصد موسسه را مالک می باشد و 30 درصد دارایی های موسسه به دیگران تعلق دارد.
35000000 = X بنابراین 50000000 = 15000000 + X
چرخه حسابداری شرکت های مختلف (خدماتی بازرگانی تولیدی):
امروز می خوام واستون از چرخه حسابداری در واحدهای مختلف بگم که به نظر خودم واقعا کامله ویه شرح جزئی هم فعلا در دسترس شما دوستان قرار میدم تا بعدا به شرح کامل هر کدام بپردازیم.
1 ) جمع آوری اسناد ومدارک مثبته :
منظور همان فاکتورفیش ورسیدهای پرداخت رسیدهای بانکی وغیره می باشد.
2 ) تجزیه وتحلیل اسناد ومدارک مثبته :
منظور تجزیه تحلیل یا همان دودو تاچهارتای یک حسابدار است کهمثلا اگر رسیدی یا فاکتوری در دست دارد جهت چگونگی وغیره آن فکر می کند.
3 ) سند حسابداری :
پس از تجزیه وتحلیل حسابدار می بایست جهت ثبت های مربوطه به سند حسابداری رجوع کند که امروزه دراکثر ادارات در نرم افزارهای کا مپیوتری حسابداری انجام میگردد.
4) دفتر روزنامه :
سپس می بایست از روی سند حسابداری دفتر روزنامه که جزء دفاتر قانونی می باشد ثبت گردد.که این نکته قابل ذکر است دفتر روزنامه دقیقا همانند سند حسابداری می باشد.
5 ) دفتر کل:
بعد از ثبت دفتر روزنامه می بایست مانده هرحساب در دفترکل که به صورت ریز هرحساب درآن گنجانده شده منتقل گردد.
6 ) دفترمعین :
بعد از دفتر کل نیز می باست هر کدام از حسابها که ریز دارند همانند بانک مثلا بانک ملی صادرات و....می بایست به صورت جزء وارد دفتر معین گردد.
7) مانده گیری از حسابهای دفتر کل :
در پایان سال مالی می بایست از تمامی حسابهای دفتر کل مانده گیری کرد.
8 ) تراز آزمایشی :
پس از مانده گیری از حسابهای دفتر کل می بایست به ترتیب خاصی که بعدا در سرفصلی تحت عنوان تراز آزمایشی توضیح داده خواهد شد کلیه حسابها گنجانده گردد.قابل ذکر است که تراز آزمایشی دو ستونی می باشد .
9 ) اصلاح حسابها :
در پایان هر دوره مالی وپس از ایجاد ترازآزمایشی یکسری اصلاحات می بایست در دفاترمالی صورت گیرد.عمده این اصلاحات به استهلاک دارایی های ثابت همچنین مشخص نموده ذخیره مطالبات مشکوک الوصول وهزینه های اجاره وبیمه وحقوق هایی که بنا به دلایلی مثلا فراموشی حسابدار پرداخت نگردیده است می باشد.
10) ترازآزمایشی اصلاح شده :
پس از انجام اصلاحات می بایست حسابدار ترازآزمایشی ای را طراحی نموده که کلیه اصلاحات نیز در آن قید شده باشد.که نام آن تراز آزمایشی اصلاح شده می باشد.
11) صورت سود وزیان :
نتیجه فعالیت هرشرکتی اعم از خدماتی بازرگانی وتولیدی از روی صورت سودوزیان مشخص می گردد که این صورت در هر واحدی به صورت متفاوتی با واحدهای دیگر می باشد.
12) صورت سرمایه :
صورت سرمایه نیز به ترتیب سرمایه اولیه وسپس اگر سرمایه گذاری مجددی وجود داشته باشد وهمچنین برداشت نیز کسر می گردد ودر نهایت سود یا زیان طی سال مالی اضافه یا کسر می گردد تا میزان سرمایه درپایان دوره مشخص گردد.صورت سرمایه در تمامی واحدهای خدماتی بازرگانی وتولیدی معمولا به یک شکل می باشد.
13) ترازنامه :
بیلان یا ترازنامه به 3 شکل طراحی می گردد که بعدا به صورت کامل توضیح داده خواهد شد .اما مهمترین آن ترازنامه به شکل T می باشدکه دارایی های در یک طرف ودر طرف دیگر مجموع بدهی ها وسرمایه درج می گردد که میبایست 2طرف با یکدیگر بر اساس معادله حسابداری برابر وتراز باشد.
14) بستن حسابهای موقت :
در هر شرکتی 2نوع حساب وجود دارد :حسابهای دائم وموقت.حسابهای موقت که در هر واحدی (خدماتی تولیدی وبازرگانی) متفاوت می باشد در پایان سال معمولا به حساب خلاصه سود (زیان ) بسته می شوند.البته درتمامی واحدها هزینه به عنوان حساب موقت می باشد.
15) تراز اختتامی :
قبل از بستن حسابهای دائم می بایست لیستی از آن در صورتحسابی تحت عنوان ترازاختتامی تهیه گردد.
16) بستن حسابهای دائمی :
پس از بستن حسابهای موقت نوبت به بستن حسابهای دائم می رسد.عمده حسابهای دائمی شامل دارایی ها بدهی ها وسرمایه می باشد.
17) تراز افتتاحی در سال مالی جدید :
قبل از افتتاح حسابهای دائم درسال مالی جدید می بایست لیستی از آن در صورتحسابی تحت عنوان ترازافتتاحیه تهیه گردد.
18) افتتاح حسابهای دائمی درسال مالی جدید :
تمامی حسابهای دائمی (دارایی بدهی سرمایه) با حساب ترازافتتاحی افتتاح میگردند.
یک ) اولین رویداد مالی درحسابداری ،سرمایه گذاری اولیه (نقد وغیر نقد)می باشدکه موجب افزایش دارایی وافزایش سرمایه می شود ودرواقع در بدهی ها بی تاثیراست.
چگونگی ثبت در حالت اول :
بانک *****
سرمایه *****
شرح : ثبت سرمایه گذاری اولیه به صورت نقد.
چگونکی ثبت در حالت دوم :(مثلا)
سا ختمان ****
زمین ****
سایر داراییها ****
سرمایه *****
شرح : ثبت سرمایه گذاری اولیه به صورت غیر نقد.
دو ) خریدداراییها:
- خرید نقدی داراییها : که درمعادله حسابداری بی تاثیر می باشد.
اثاثه / ملزومات ***
بانک / صندوق ****
شرح : ثبت خرید دارایی به صورت نقد.
- خرید نسیه دارایها : که باعث افزایش دارایی وبدهی می شود ودر سرمایه بی تاثیر است.
اثاثه / ملزومات ***
حسابهای پرداختنی ****
شرح : ثبت خرید دارایی به صورت نسیه.
سه ) برگشت دارایی های خریداری شده به فروشنده :
- برگشت دارایی خریداری شده به طور نسیه برای فروشنده که موجب کاهش دارایی وبدهی ودر سرمایه بی تاثیر.
حسابهای پرداختنی ***
اثاثه / ملزومات ****
شرح : ثبت برگشت دارایی خریداری شده نسیه به فروشنده.
- برگشت دارایی خریداری شده به طور نقد برای فروشنده که کلا درمعادله حسابداری بی تاثیر بوده یعنی بدین معنا که یک دارایی اضافه (بانک) ودارایی دیگر کاهش(دارایی خریداری شده ) یافته است.
بانک / صندوق ***
اثاثه / ملزومات ****
شرح : ثبت برگشت دارایی خریداری شده نقد به فروشنده.
چهار ) انجام خدمات برای مشتری :
- خدمات نقـــــــــــدی :
بانک / صندوق ***
درآمـــد ****
شرح : ثبت درآمد از بابت ارائه خدمات ودریافت وجوه آن.
- خدمات نسیـــــــه :
حسابهای دریافتنی ***
درآمـــد ****
شرح : ثبت درآمد از بابت ارائه خدمات به صورت نسیه.
که هردو منجر به افزایش دارایی وافزایش سرمایه می شود ودر بدهی بی تاثیر بوده.
پنج ) وصول مطالبات : که در معادله حسابداری بی تاثیراست.(یعنی یک دارایی افزایش – بانک – ویک دارایی کاهش – حسابهای دریافتنی – می یابد.
بانک/صندوق ***
حسابهای دریافتنی ****
شرح : ثبت وصول مطالبات
شش ) پرداخت بدهی ها: که موجب کاهش دارایی وبدهی شده ودرسرمایه بی تاثیراست.
حسابهای پرداختنی/ وام پرداختنی ****
بانک / صندوق ****
شرح : ثبت پرداخت بدهی ها
هفت ) هزینه ها: که به دوصورت برموسسه تحمیل می شوند:
- وقوع هزینه های نقدی که کاهش دارایی وسرمایه را به دنبال داشته ئدربدهی بی تاثیراست.
هزینه برق ****
بانک / صندوق ****
شرح : ثبت هزینه برق و پرداخت نقدی آن.
- وقوع هزینه های غیرنقدی که موجب افزایش بدهی وکاهش سرمایه میشود ودر دارایی بی تاثیر می باشد.
هزینه برق ****
حسابهای پرداختنی ****
شرح : ثبت هزینه برق به طور نسیه (عدم پرداخت وجه آن )
هشت ) برداشت که به طورکلی به سه شکل انجام می شود :
- برداشت نقد :
برداشت ****
بانک / صندوق ****
شرح : ثبت بابت برداشت آقای فلانی از بانک / صندوق
- برداشت غیر نقد :(مثلا)
برداشت ****
اثاثه ****
شرح : ثبت بابت برداشت آقای فلانی از به صورت غیرنقدی.
- برداشت کالا :
برداشت ****
موجودی کالا ****
شرح : ثبت بابت برداشت آقای فلانی از موجودی کالا
به طور کلی منجربه کاهش دارایی وسرمایه شده ودر بدهی ها بی تاثیرمی باشد.
نه ) سرمایه گذاری مجدد : به طور کلی سرمایه گذاری مجدد چه نقد وچه غیر نقد موجب افزایش سرمایه ودارایی شده ودر بدهی بی تاثیر است.
- ثبت در صورت سرمایه گذاری مجدد نقدی :
بانک ****
سرمایه ****
شرح : ثبت سرمایه گذاری مجدد نقدی.
- ثبت در صورت سرمایه گذاری مجدد غیرنقدی :
ساختمان ***
زمین ***
سرمایه ****
شرح : ثبت سرمایه گذاری مجدد غیر نقدی.
ده ) درصورت فروش دارایی توسط موسسه که سه حالت ذیل صورت خواهد گرفت:
- فروش به قیمت تمام شده : درمعادله حسابداری بی تاثیراست.
بانک ****
اثاثه ****
شرح : ثبت فروش دارایی به قیمت تمام شده.
- فروش با سود :
بانک *****
اثاثه ****
سود ناشی ازفروش دارایی ***
شرح : ثبت فروش دارایی با سود(بیشتر ازقیمت تمام شده)
- فروش با زیان :
بانک ****
زیان ناشی از فروش دارایی ***
اثاثه ****
شرح : ثبت فروش دارایی با زیان(کمتر ازقیمت تمام شده)
ثبت رویداد های مالی درحسابها :
در حسابداری برای ثبت وخلاصه کردن اثرات رویدادهای مالی برمعادله حسابداری یک واحد اقتصادی از( حساب ) استفاده می کنند.برای اینکه اثر هررویداد مالی را بر اجزای معادله حسابداری یعنی داراییها ، بدهی ها وسرمایه مالک نشان دهیم از شکل حساب T استفاده می کنیم.این شکل حساب ،شبیه حرف T انگلیسی است ودارای 3 قسمت به شرح زیر می باشد:
الف ) عنوان حساب
ب ) سمت راست حساب یا بدهکار
ج ) سمت چپ حساب یا بستانکار
خط عمودی حساب را به دو سمت راست و چپ تقسیم می کند .عنوان حساب هم درقسمت بالای خط افقی نوشته می شود . مثلا حساب نقد و بانک یک موسسه به شکل حساب T به صورت زیر نمایش داده می شود:
|
نقد وبانک |
||
|
سمت چپ یا بستانکار |
سمت راست یا بدهکار |
|
کاربرد اصطلاحات سمت راست وچپ کمی مشکل است وبدین لحاظ به جای استفاده ازاین دو اصطلاح ، از واژه های بدهکار وبستانکار استفاده میشود.همواره به یاد داشته باشیم که درمورد هرحساب ،بدهکار به معنی سمت راست وبستانکار به معنی سمت چپ حساب می باشد.
قاعده ثبت افزایش وکاهش درحسابها :
هرفعالیت مالی موثر برمعادله حسابداری منجربه کاهش یا فزایش یک یا چند حساب می شود.نحوه ثبت افزایش وکاهش درحسابها به نوع وماهیت آن بستگی دارد .افزایش هردارایی در بدهکار حساب مربوط ثبت می شود.کاهش هردارایی نیز درسمت چپ حساب مربوط ثبت می گردد.درمقابل افزایش بدهی وسرمایه مالک درسمت چپ/ بستانکار وکاهش بدهی وسرمایه مالک درسمت راست/بدهکار نشان داده میشود.
|
داراییها |
||
|
کاهش دارایی بستانکار |
افزایش دارایی بدهکار |
|
|
بدهی وسرمایه |
||
|
کاهش بدهی وسرمایه بدهکار |
افرایش بدهی وسرمایه بستانکار |
|
خب فکر کنم تا اینجا واسه امروز کافی باشه .در جلسه بعدی به تعاریف اولیه حسابداری که واقعا تاثیر به سزایی دریادگیری شما دوست عزیز داره خواهیم پرداخت.
در این درس ودرس بعدی به تعاریفی از مفاهیم اولیه حسابداری که در درس دوم هم به بعضی از اونها به صورت گذرا اشاره کردیم می پردازیم:
اسناد مثبته (اسناد ثابت کننده):در حسابداری مجموعه اسناد ومدارکی راکه دلالت بر وقوع یک معامله ویایک رویداد مالی نماید اسنادمثبته نامیده می شوند.مثل فیش آب وبرق وگاز وتلفن فیش بانکی فاکتور خرید وفروش و.....لازم به ذکراست اسناد مثبته حتما نمی بایست چاپی ودارای شکل بخصوصی باشد.بلکه شکل اسناد متنوع وگاها دست نویس است.
دلایل اهمیت اسناد مثبته اینست که اولا مبنای تجزیه وتحلیل وثبت رویدادمالی دراسناد ومدارک ودفاتر قانونی می باشند وثانیا به منظور پیگیری های بعدی لازم می باشند.اسناد مثبته حتما بایستی واضح روشن وبدون خدشه باشد.
سند حسابداری:نظربه اهمیت ثبت صحیح بدون خدشه وقلم خوردگی رویدادهای مالی دردفاتر قانونی لازم است بعد از تجزیه وتحلیل رویداد مالی وقبل از ثبت رویدادمالی در دفاتر قانونی رویدادمالی رادر یک فرم پیش نویس به نام سند حسابداری ثبت کنیم تاپس از وصول اطمینان ازدرستی ثبت مذکور رویداد را به دفاتر قانونی انتقال دهیم.بنابراین سند حسابداری برگه ای است که درآن رویدادهای مالی بعد ازتجزیه وتحلیل وقبل از ورود به دفاتر قانونی ثبت می شوند.در واقع رویداد مالی واقع می شود ،اسناد مثبته مرتبط جمع آوری می شود ،اسناد مثبته تجزیه وتحلیل می گردد. سند حسابداری تنظیم می گردد وسند حسابداری تایید می گردد ودرنهایت سند به دفاتر قانونی انتقال می یابد.سند حسابداری به سند روزنامه نیز مرسوم می باشد .لازم به ذکر است تنظیم ونگهداری سند حسابداری الزامی نیست.درواقع سند حسابداری پیش نویس دفاتر روزنامه وکل است.
دفاتر موسسه :دفاتر موسسات به 2 دسته تقسیم مشود :دفاتر رسمی (قانونی) – دفاترغیررسمی (کمکی)
دفاتر رسمی شامل دفترروزنامه(ثبت اولیه) ، دفتر کل (ثبت نهایی) ، دفتر دارایی ، دفتر کپیه.
دفاتر غیررسمی هم شامل دفتر معین ،دفتر خرید ،دفتر فروش ، دریافتی صندوق ، پرداختی صندوق و...... می باشد.
دفتر روزنامه :عبارت است از دفتری که رویدادهای مالی روزانه وبه ترتیب تاریخ وقوع درآنها ثبت می شوند.
دفتر کل :دفتری است که درآن مجموعه حسابهای یک موسسه به تفکیک نگداری می شوند ودفتر کل اصلیترین دفتر قانونی موسسه است ومعمولا ترازآزمایشی ،سود (زیان) ، صورت سرمایه وترازنامه ازروی آن تنظیم می شود.
درآمد : بهای خدمات انجام شده برای مشتریان که یا دریافت شده ویا وصول آن به آیند موکول می گردد.درحسابداری کلیه حسابداران ملزمند درآمد را به محض انجام کارشناسایی وثبت کنند.چه بهای آن دریافت شود وچه بهای آن به آینده موکول گردد که این اصل را اصل تحقق درآمد می نامند.
سه شکل ثبت درآمد:
1) ثبت انجام خدمت ودریافت بهای آن :
بانک ****
درآمد ****
2 ) ثبت انجام خدمت که بهای آن درآینده موکول می شود:
حسابهای دریافتنی ****
درآمد ****
3 ) ثبت انجام خدمت ازمحل وصولی های قبلی:
پیش دریافت درآمد ****
درآمد ****
هزینه :مخارجی که موسسات بابت کسب درآمد متحمل می شوند اصطلاحا هزینه نامیده می شوند.هزینه به 3 شکل انجام می گیرند :
1 ) هزینه های نقدی:
هزینه حقوق ****
نقدوبانک ****
2 ) هزینه های غیرنقدی:
هزینه حقوق ****
حقوق پرداختنی ****
3 ) هزینه های از محل پیش پرداختها:
هزینه اجاره ****
پیش پرداخت اجاره ****
قاعده: کل پیش پرداخت ها دارایی بوده وکل پیش دریافت ها بدهی محسوب می شوند.
هزینه ها به محض تحمل می بایستی ثبت شود چه بهای آنها پرداخت شود وچه بهای پرداخت آنها به آینده موکول گردد.اصل مقابله درآمد با هزینه که به این اصل که به اصل تطابق نیز مرسوم است ونام دیگر آن اصل وضع هزینه های یک دوره از درآمدهای همان دوره نیز می باشد بیانگراین معناست که کلیه درآمدهای کسب شده دریک دوره مالی با تمامی هزینه های تحمل شده درهمان دوره مالی می بایستی مقابله شود.
تعریف سود وزیان:صورتحساب سود وزیان یک صورت حساب مالی است که درآن کلیه درآمدهای کسب شده دریکدوره مالی با کلیه هزیه های انجام شده درهمان دوره مالی مقابله می شود .نتیجه سودوزیان به 3 شکل مشخص می گردد.
سود ویژه = درآمد> هزینه ها
زیان ویژه = درآمد<هزینه ها
نه سود نه زیان سربه سر= درآمد = هزینه ها
صورت حساب سودوزیان برای یک دوره مالی تهیه وتنظیم می شود درحالی که ترازنامه دریک تاریخ مشخص وضعیت مالی موسسه را نشان می دهد.
دفتر معین: در برخی موارد حسابداران به اصلاعاتی جزئی تر از آنچه که در دفتر کل ثبت شده نیازدارند این اطلاعات جزئی را در دفتری کمکی به نام دفتر معین ثبت می کنند.پس دفتر معین دفتری است که بعضی از سرفصل های دفتر کل راتشریح می کند.
اصلاح حسابها : در حسابداری در پایان دوره مالی مانده برخی از حسابها می بایستی اصلاح وتعدیل گردد.اصلاح حسابها به منظور رعایت اصل وضع هزینه های یک دوره از درآمدهای همان دوره انجام می شود ودریک موسسه خدماتی حسابها به دو گروه زیر طبقه بندی می شود:
حسابهای دائمی : مانده حسابهای دائمی از یک دوره مالی به دوره مالی بعد انتقال می یابد.که این حسابها شامل موارد زیر می باشد: دارایی ، بدهی ، سرمایه
حسابهای موقت : به مجموعه حسابهایی گفته می شود که به یک دوره مالی به خصوص مربوط می شود وبه دوره های مالی قبل وبعد مربوط نمی شود. وشامل موارد زیل می شود:
درآمد و هزینه ، برداشت ، خلاصه سود وزیان
حسابهای مختلط : به حسابهایی گفته می شوند که قسمتی ازآنها دائمی وقسمتی موقت است .درواقع بخشی از آنها سودوزیانی وبخشی دیگر ترازنامه ای اند.و مهمترین آنها عبارتند از:
- پیش پرداختها که منقضی شده آن در سرفصل هزینه های باید قرار بگیرد و منقضی نشده آن جزء دارایی های می باشد.
- پیش دریافتها که در پایان دوره مالی به دو بخش تقسیم می شوند : یکی بخش تحقق یافته (درآمد) ودیگری بخش تحقق نیافته ( بدهی )
- ملزومات یک حساب مختلط است که مانده آن در 29 اسقند می بایست در اصلاح حسابها که بعد توضیح خواهیم داد اصلاح شود ودر واقع ملزومات مصرف شده جزء هزینه و مصرف نشده آن کماکان جزء دارایی می باشد.
سیستم حسابداری نقدی: تمامی رویدادهای مالی هنگام شناسایی ودرصورت دریافت یا پرداخت وجه ثبت می شوند.دراین سیستم درآمدهای نسیه وهزینه های نسیه ثبت نمی شوند.
سیستم حسابداری تعهدی : رویدادهای مالی نقدی وغیرنقدی ثبت ومنعکس می شود.سیستم حسابداری متداول در دنیای امروز سیستم حسابداری تعهدی می باشد.
درس ششم : (کلیه ثبت ها طی دوره مالی درواحدهای خدماتی )
با سلام . دراین درس همونطور که قول داده بودیم به ارائه عمده ثبت هایی که درطول یک دوره مالی درواحدهای خدماتی رخ می دهند ، می پردازیم:
1) ثبت سرمایه گذاری اولیه (همونطور که قبلا گفتیم ) :
بانک ****
سرمایه ****
2) ثبت دریافت وام :
بانک ****
وام پرداختنی ****
3) ثبت خرید دارایی ها از قبیل آپارتمان ، ملزومات ، وسائط نقلیه ، اثاثه و...
دارایی مربوط ****
بانک / حسابهای پرداختنی ****
نکته : درثبت فوق درقسمت بستانکار دو حساب را نوشته ایم ومنظور آن است که درصورت خرید نقدی داراییها حساب بانک و درصورت خرید نسیه دارایی حساب ، حسابهای پرداختنی یا بستانکاران ،بستانکار می گردد.
4) ثبت بازپرداخت بدهی و وام دریافتی:
حسابهای/ وام پرداختنی ****
بانک ****
5) ثبت وصول مطالبات ( حسابهای دریافتنی ):
بانک ****
حسابهای دریافتنی ****
6) ثبت برداشت :
برداشت ****
بانک / صندوق ****
7) ثبت فروش دارایی ها :
بانک/حسابهای دریافتنی ****
دارایی مربوطه ****
8) ثبت ارائه خدمات به صورت نقد ونسیه :
بانک / حسابهای پرداختنی ****
درآمد ****
9) ثبت دریافت خدمات به صورت نقد ونسیه :
هزینه مربوطه ****
بانک / حسابهای پرداختنی ****
10) ثبت پیش پرداختها :
پیش پرداخت مربوطه ****
بانک ****
11) ثبت پیش دریافت ها :
بانک ****
پیش دریافت مربوطه ****
12) ثبت سرمایه گذاری مجدد:
بانک ****
سرمایه ****
اصلاح حسابها/قسمت اول
(ملزومات - حقوق پرداخت نشده )
باسلام
از اينكه همچنان باماهمراه هستيد خوشحال وروزبه روز انگيزه مان جهت پيشبرد ورسيدن به اهداف اصليمان وجلب رضايت شما بيشتر مي گردد.امروز قبل از اينكه به ادامه (آموزش حسابداري واحد هاي خدماتي) بپردازيم مي خوام به مبحث اصلاح حسابها به طوركامل دركليه واحدهاي خدماتي بازرگاني وتوليدي بپردازم.
همونطور كه كه در درس دوم ملاحظه نموديد در مرحله هشتم چرخه حسابداري وبعد از ترازآزمايشي كه به زودي به صورت كامل توضيح داده خواهد شد ودرپايان دوره مالي مرحله اصلاح حسابها وجود دارد لذا اين مبحث رو اينگونه آغاز مي كنيم كه بين تراز آزمايشي وتراز آزمايشي اصلاح شده مرحله اي به نام اصلاح حسابها وجوددارد كه دراين مرحله يكسري ثبت هاي اصلاحي ازبابت يكسري موارد ازجمله هزينه ها ودرآمدهاي ثبت نشده (همانند هزينه حقوقي كه فراموش شده باشد) – اصلاح حسابهاي پيش پرداختها (اعم از پيش پرداخت بيمه واجاره) – ذخيره مطالبات مشكوك الوصول – استهلاك انباشته دارايي هاي ثابت. والبته قبل ازاينكه اين موارد اصلاح حساب موجودي كالاي ابتداوپايان دوره درسيستم ثبت دائمي حسابداري شركت هاي بازرگاني كه به صورت كامل در درس هاي آتي ودرقسمت حسابداري شركتها توضيح داده خواهدشد.
خب از هزينه ها ودرآمدهاي ثبت نشده درپايان سال مالي قبل از بستن حسابها وبعد از بستن حسابها شروع مي كنيم.در رابطه با هزينه هاي ثبت نشده قبل از بستن حسابها مي تونيم با2مثال شروع كنيم .يكي درمورد هزينه ملزومات مصرفي ويكي در رابطه با هزينه حقوق پرداختني كه درمورد ملزومات بايد گفت كه درپايان دوره مالي حسابداران با توجه به بررسي هاي به عمل آمده مشخص مي نمايند كه يكسري ازملزومات (خودكار كاغذ دفتر و....) از بين رفته و حالا به دليل خرابي پايان عمر ودلايل ديگر .كه مي بايست حسابداران اين ملزومات مصرف شده در طي دوره را ازحساب ملزومات خارج نمايند.كه جهت اين امر حساب ملزومات بستانكار وهزينه ملزومات بدهكار شود.
هزينه ملزومات ****
ملزومات ****
شرح :ثبت خروج ملزومات مصرفي وحساب هزينه گرفتن آن.
حال به هزينه حقوق پرداخت نشده طي دوره مي پردازيم.مثلا درپايان دوره مشخص مي شود كه يكي از كاركنان حقوق خودرا دريافت ننموده است.كهدر اين صورت بايد ثبت زيرانجام پذيرد:
هزينه حقوق ****
حقوق پرداختني ****
شرح : ثبت شناسايي حقوق پرداخت نشده طي دوره.
كه درزمان پرداخت مي بايست حساب حقوق پرداختني بدهكار وحساب بانك/صندوق بستانكار گردد.
خب اميدوارم كه تااينجا مبحث شيرين اصلاح حسابها مورد توجه شما دوستان قرار گرفته باشه.دردرس بعدي به ادامه اين مبحث خواهيم پرداخت .
ضمنا برنامه اين وبسايت جهت ارائه مطالب بعدي به شرح ذيل مي باشد.(البته چند مورد از اون):
1 ) در درسهاي بعدي به تكميل مبحث اصلاح حسابها مي پردازيم.
2 ) پس از تكميل اصلاح حسابها به ادامه فعاليت يك حسابدار درپايان دوره مالي درواحدهاي خدماتي مي پردازيم كه طي آن مطالب زير دراين رابطه ارائه مي گردد:
اصلاح حسابها/قسمت دوم
(درآمد - پیش دریافت - پیش پرداخت )
خب مبحث اصلاح حسابها رو باهم ادامه می دیم.البته این مبحث خیلی زیاده ، هنوز اول راهیم ولی سعی می کنم حداکثر طی 2 درس آینده این مبحثو به بهترین نحو به پابان برسونم.
اینطوری شروع می کنم این درسو که همونطور که یکی از اصلاحات حساب رو در پایان دوره مالی گفتیم حال به اصلاح حساب درآمد می پردازیم یعنی درآمدهایی که در طول دوره مالی ثبت نشده ودرپایان هر دوره مالی مشخص شده اند .خب مثلا درآمدخدمات رو ماثبت نکردیم ودرپایان دوره مالی می بایست دراصلاح حساب ها به اینگونه عمل می نمائیم.
حسابهای دریافتنی ****
درآمد خدمات ****
شرح : ثبت اصلاح حساب درآمد خدمات.
خب اینم از این ،بریم سریکی دیگه از موارد اصلاح حسابها .پیش دریافت ها یکی دیگه از اصلاحات حساب می باشد.عمده پیش دریافت ها درحساب درآمد است .پیش دریافت چیست ؟ همونطور که طی دروس قبل گفتیم پیش دریافت ها زمانی وقوع می یابند که مثلا زمانی که درآمدی شکل نگرفته وموسسه قبل از اینکه ارائه خدمات نماید، مبلغی را دریافت نماید واز این بابت بانک بدهکار وپیش دریافت درآمد که به درآمد تبدیل شده رو با توجه به میزان ارائه خدمات درآمدی مربوطه وتاریخ قرارداد درآمد مربوطه وحساب کردن آن می بایست پیش دریافت درآمد را بدهکار ودرآمد را بستانکار نمائیم.
پیش دریافت درآمد ****
درآمد ****
یکی دیگه از اصلاحات حساب پیش پرداخت ها می باشد که تقریبا مثل پیش دریافت ها باهاشون برخورد می کنیم البته با این تفاوت که پیش دریافت مربوط به درآمد وپیش پرداخت مربوط به هزینه است.پیش دریافت هزینه ها نیز همونطور که گفتیم به این شکل می باشد که زمانی که درقبال دریافت خدمات از قبل پول آن را می پردازیم.(مثلا)
پیش پرداخت اجاره *****
بانک *****
درپایان دوره مالی می بایست مقدار هزینه ای که از بابت آن پیش پزداخت ایجاد گردیده ،شناسایی می گردد وثبت آن به این شکل می باشد:
هزینه اجاره ****
پیش پرداخت اجاره ****
درس نهم - اصلاح حسابها / قسمت سوم
(مبحث مطالبات + چگونگی روش ایجاد ذخیره برای مطالبات )
در ادامه این مبحث به چگونگی ایجاد ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ومطالبات سوخت شده در پایان دوره مالی می پردازیم.مطالبات ازنظر امکان وصول یا عدم وصول به 3 دسته تقسیم میشه :
الف ) حتمی الوصول : حتما وصول می شوند وامکان عدم وصول آنها صفر است.
ب ) لاوصول : امکان وصول آنها تقریبا صفر وناممکن است.
ج ) مشکوک الوصول :دروصول یاعدم وصول آنها مشکوک ومردودیم.
شیوه های حذف مطالبات سوخت شده از دفاتر وحسابها:
الف ) روش حذف مستقیم مطالبات سوخت شده.
ب ) روش استفاده از حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول.
روش حذف مستقیم : دراین روش هرگاه تمام یا قسمتی از مطالبات موسسه سوخت شده واز دفاتر حذف شود ثبت زیر در دفاتر انجام می شود.
هزینه مطالبات سوخت شده ****
حسابهای دریافتنی ****
هزینه مطالبات سوخت شده درپایان دوره در ردیف سایر هزینه ها وبه سود ( زیان) بسته می شود.مطابق این روش هرگاه مطالبات سوخت شده ای که از دفاتر حذف شده اند مجددا وصول شوند لازم است ثبت های زیر صورت پذیرد:
ثبت امکان وصول مطالبات سوخت شده :
حسابهای دریافتنی ****
هزینه مطالبات سوخت شده *****
ثبت وصول آن مطالبات :
صندوق/بانک ****
حسابهای دریافتنی ****
حال در صورت وصول این مطالبات سوخت شده در سال یا سالهای مالی بعد از دوره مالی می بایست ثبت زیر انجام شود:
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده:
حسابهای دریافتنی ****
سایر درآمدها ****
و جهت وصول آن ثبت زیر:
صندوق/بانک ****
حسابهای دریافتنی ****
روش حذف مستقیم روش ساده ای است که در بسیاری از موسسا ت کوچک قابل اجرا است ولی با اصول حسابداری مغایراست .این روش دواصل واقعیت وتطابق را خدشه دار می کنه یعنی اصول را در نظر نمی گیرد.
تذکر:درتمام موسسات بزرگ وکوچک درسال اول تاسیس روش مورد استفاده برای حذف مطالبات سوخت شده روش حذف مستقیم است.
روش حذف مطالبات سوخت شده با استفاده از حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول : مطابق این روش هرگاه تمام یا قسمتی ازمطالبات موسسه ای سوخت شود جهت حذف آن حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول بدهکار و حسابهای دریافتنی را بستانکار می کنیم.
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ****
حسابهای دریافتنی ****
براساس این روش هرگاه مطالبات سوخت شده قبلی مجددا وصول شوند ( چه در این دوره مالی وچه در دوره های ملی آتی ) لازم است ثبت ها زیر انجام شوند:
ثبت احیای مجدد مطالبات سوخت شده باتوجه به این روش:
حسابهای دریافتنی ****
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ****
ثبت وصول آن مطالبات :
بانک/صندوق ****
حسابهای دریافتنی ****
به چهار روش امکان پذیر است :
الف ) روش درصدی از حسابهای دریافتنی
ب ) روش روش درصدی از فروش های نسیه
ج ) روش تجزیه سنی حسابهای دریافتنی
د ) روش بررسی موردی
الف ) روش درصدی از حسابهای دریافتنی :
براساس این روش رپایان دوره مالی معمولا درصدی از حسابهای دریافتنی باتوجه به تجارب سالهای گذشته به عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول اختصاص می یابد.
مثال: مانده حسابهای دریافتنی موسسه بازرگانی ایران درپایان دوره مالی 14000000 ریال است .این موسسه همه ساله معادل 5 درصد مانده حسابهای دریافتنی خود برای مطالبات مشکوک الوصول ذخیره ذر نظر می گیرد .مطلوب است محاسبه وثبت ذخیره لازم برای حسابهای دریافتنی ؟
700000=5% * 14000000
هزینه مطالبات مشکوک الوصول 700000
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول 700000
تذکر اول : هزینه مطاالبات مشکوک الوصول یک حساب موقت وسود وزیانی است ولازم است درپایان دوره مالی به منظور رعایت اصل تطابق (تخصیص ) باید به سود/زیان بسته شود.این هزینه در دردیف هزینه های عمومی واداری به سود وزیان منتقل میشود.
تذکر دوم : حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول دارای مانده بستانکار است وبه منظور رعایت اصل واقعیت می بایستی درترازنامه درردیف داراییهای جاری به صورت کاهنده درزیر حساب های دریافتنی نوشته شود.
ب ) روش روش درصدی از فروش های نسیه :
مطابق این روش درپایان دوره مالی درصدی ازفروش های نسیه موسسه جهت مطالبات مشکوک الوصول درنظر گرفته میشود.
مثال : مجموع فروش های سالانه موسسه ای 16000000 ریال است که 30درصد آن نقدومابقی نسیه است .این موسسه همه ساله معادل 3 درصد فروش های نسیه خود رابرای مطالبات مشکوک الوصول ذخیره درنظر می گیرد.مطلوب است محاسبه وثبت ذخیره لازم ؟
11200000=70% * 16000000
336000= 3% * 11200000
هزینه مطالبات مشکوک الوصول 336000
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول 336000
ج ) روش تجزیه سنی حسابهای دریافتنی :
دراین روش عمر حسابهای دریافتنی مورد بررسی قرار می گیرد .معمولا احتمال وصول مطالباتی که مدت زمانطولانی ازسررسیدشان سپری شده است کم وغالبا ناممکن است.
مثال : موسسه ای جهت درنظر گرفتن ذخیره مطالبات مشکوک الوصول روش تجزیه سنی را مورد استفاده قرار می دهند .جدول زیر حسابهای دریافتنی موسسه همچنین مدت سپری شده از سررسید را نشان می دهند.
جواب :
100=5% * 2000
500=10 % * 5000
200= 20 % * 1000
2000=50 % * 4000
2800= 100 + 500 + 200 + 2000
هزینه مطالبات مشکوک الوصول 2800
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول 2800
تعدیل مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول در پایان دوره مالی به این شکل است که : این حساب یک حساب دائمی وترازنامه ای است یعنی مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول درپایان دوره مالی می بایستی تعدیل وبه روز شود سپس به دوره مالی بعد انتقال یابد.
د ) روش بررسی موردی :
تقریبا بهترین روش برای محاسبه ذخیره لازم برای مطالبات مشکوک الوصول به این صورت است که حسابهای دریافتنی موسسه مورد به مورد تجزیه وتحلیل شده وبرای هریک میزان مشخصی جهت مطالبات مشکوک الوصول منظور می گیرد.
مثال : جدول زیر حسابهای دریافتنی موسسه ای را به تفکیک نشان می دهد .همچنین درصدلازم برای مطالبات مشکوک الوصول نیز مطرح شده است .باتوجه به اطلاعات مطرح شده مطلوب است محاسبه ذخیره لازم برای مطالبات مشکوک الوصول ؟
|
درصد امکان وصول |
مبلغ طلب |
نام مشتری |
|
100% |
ريال 1,200,000 |
موسسه رهنما |
|
75% |
ريال 800,000 |
سعیدی |
|
90% |
ريال 500,000 |
حمیدی |
|
80% |
ريال 1,000,000 |
مرادی |
|
100% |
ريال 1,500,000 |
بازرگانی کاوه |
جواب :
200000= 25% * 800000
50000= 10% * 500000
200000= 20 % * 1000000
450000 = 200000 + 50000 + 200000
هزینه مطالبات مشکوک الوصول 450000
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول 450000
درس دهم - اصلاح حسابها / قسمت چهارم
(چگونگی استهلاک گیری داراییهای ثابت )
خب درآخرین قسمت مبحث اصلاح حسابها به اصلاح حساب دارایی های ثابت می پردازیم.برای تحقق این امر می بایست ابتدا توضیحات مختصری در خصوص داراییهای ثابت بدیم . (قابل ذکر است به زودی نسبت به ارائه مبحث کامل داراییهای ثابت اقدام خواهیم کرد)
دارایی های ثابت به دارایی هایی گفته می شود که به طور نسبی دارای عمر طولانی هستند ودرجزیان عادی عملیات موسسات مورد استفاده قرار می گیرند.این دارایی ها صرفا به منظور استفاده موسسات تهیه شده وبه منظور سرمایه گذاری وفروش مجدد تحصیل نشده است. دارایی های ثابت را به اساس مختلفی مثل دارایی های غیرجاری ، دارایی های سرمایه ای وماشین آلات وتجهیزات نیز می نامند.
دارایی های ثابت به 2 دسته کلی تقسیم می شوند:
الف ) دارایی های ثابت مشهود : دارایی موجودیت فیزیکی وملموس بوده وقابل رویت هستند مثل زمین ، ساختمان و...
ب ) دارایی های ثابت نامشهود: دارایی موجودیت ملموس نبوده وقابل مشاهده ورویت نیستند مثل سرقفلی حق الامتیاز و...
دارایی های ثابت مشهود به 2 دسته استهلاک پذیر واستهلاک ناپذیر تقسیم بندی میشوند.تنها دارایی ثابت مشهود استهلاک ناپذیر زمین است.البته مشروط به اینکه به عنوان دارایی نقصان پذیر مورد توجه قرار نگیرد ( مثلا زمینی که مورد استفاده به عنوان معدن قرار می گیرد).
دارایی های ثابت نامشهود به دو دسته کلی استهلاک پذیر مثل حق التالیف وحق الاختراع واستهلاک ناپذیر مثل علائم تجاری وسرقفلی می باشد.
استهلاک دارایی های ثابت
کاهش تدریجی ارزش دارایی های ثابت در طی سالهای عمر مفید که براثر عواملی چون کهنه شدن ،فرسوده شدن ، ،از مد افتادن ومنسوخ شدن ایجاد میشود این کاهش تدریجی عمدتا استهلاک نامیده می شود.درپایان دوره مالی براساس روشهایی که خواهیم گفت این هزینه محاسبه می شود (هزینه استهلاک دارایی ثابت)ودرحسابهای هردوره مالی منعکس می شود.نحوه ثبت آن نیز به این صورت است که حساب هزینه استهلاک رابدهکار نموده وحساب استهلاک انباشته را که حساب کاهنده دارایی های ثابت می باشد بستانکار می کنند :
هزینه استهلاک دارایی ثابت ****
استهلاک انباشته دارایی ثابت ****
شرح: ثبت محاسبه استهلاک فلان دارایی ثابت .
حساب هزینه استهلاک داراییهای ثابت ، درپایان دوره مالی به همراه سایر هزینه های به حساب سود/ زیان منتقل می شود،ولی حساب استهلاک انباشته ،جزو حسابهای دائم است وبه سال بعدی انتقال می یابد ودر ترازنامه درقسمت دارایی ها و به عنوان یک حساب کاهنده از همان دارایی ثابت مربوط به خودش گنجانده می شود.
عوامل موثر در تعیین استهلاک :
دارایی های ثابت به هنگام تحصیل آن ، دارای قیمت تمام شده ای می باشد که واقعی است ودردفاتر ثبت میشود.لیکن سایر عواملی که درتعیین استهلاک موثر می باشند تخمینی هستند.یکی از این عوامل ، عمر مفید می باشد وبه دوره ای اطلاق می شود که می توان از یک دارایی ثابت استفاده کرد.عمرمفید می تواند برحسب سال ، ماه ، روز یا ساعت باشد.
یکی دیگر از عوامل یادشده ارزش اسقاط می باشد وآن عبارت است از ارزشی که یک دارایی ثابت پس از اتمام عمر مفید دارا می باشد.بنابراین درمحاسبه استهلاک ،سه عامل باید مورد توجه قرار گیرد که عبارتند از:
الف ) بهای تمام شده دارایی ثابت (واقعی )
ب ) عمرمفید ( تخمینی )
ج ) ارزش اسقاط ( تخمینی )
همانطور که مشادهمی کنید ارزش اسقاط وسالهای عمر مفید به طور تخمین تعیین می شود.
در برآورد عمرمفید باید یه سری نکات مورد توجه قرار بگیره واونم اینه که :
الف ) کسانی که از دارایی استفاده می کنند مشخص باشند.
ب ) کاربرد دارایی به صورتی باشد که به هنگام تحصیل دارایی منظور نظر بوده است.
ج ) خط مشی موسسه برای تعمیر ونگهداری دارایی درمدت استفاده مشخص باشد.
روش های محاسبه (استهلاک دارایی های ثابت )
الف ) روش خط مستقیم یا اقساط مساوی :
دراین روش میزان هزینه استهلادر طی عمر مفید یکسان می باشد و2 روش سالهای عمر مفید و روش درصدی از قیمت تمام شده تقسیم می شود.
ب ) روش متغیربودن هزینه :
دراین روش میزا ن هزینه استهلاک باساعات کارکرد یا میزان تولید تناسب دارد.که این روش هم به دو روش متغیر بودن هزینه براساس تولید و ساعات کارکرد تقسیم میشه.
ج ) روش نزولی :
دراین روش میزان هزینه استهلاک بیشتر درسال اول وکاهش تدریجی آن درطی سالهای بعد مورد توجه می باشد.روش مجموع سنوات وروش مانده نزولی که به آن درصدی از ارزش دفتری نیز می گویند از انواع (روش نزولی ) می باشند.
د ) روش استهلاک براساس نظریه های سرمایه گذاری :
دراین روش ، مبلغ پرداخت شده برای خرید دارایی درحکم مبلغی خواهد بود که سرمایه گذاری شده است ودرطول عمر مفید دارایی بازده معادل اصل سرمایه گذاری واستفاده ای که ازآن انتظار می رود مورد توجه قرار می گیرد.
خب ادامه بمونه در قسمت پایانی استهلاگ گیری
درس یازدهم - اصلاح حسابها / قسمت پایانی
(چگونگی استهلاک گیری داراییهای ثابت )
1_محاسبه استهلاک به روش خط مستقیم : این روش ساده ترین روش محاسبه استلاک می باشد وبه همین دلیل از طرف اکثر موسسات تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد این روش بسیار آسان است و فرض بر این است که داراییهای ثابت در طی سال های عمر مفید به طور یکسان مورد استفاده قرار می گیرد.
الف_روش سالهای عمر مفید :
برای تعیین استهلاک به روش خط مستقیم از قیمت تمام شده دارایی ارزش اسقاط را کم و عدد باقیمانده را بر سالهای عمر مفید تقسیم می کنند . نتیجه حاصل ، هزینه استهلاک سالانه می باشد.
محاسبه استهلاک به روش خط مستقیم از طریق فرمول زیر انجام می شود.
|
|
|
|
مثال:موسسه تجاری نوشین ، ماشین آلاتی را در تاریخ 3/ا/77 به مبلغ 6300000 ریال خریداری نمود و مبلغ 700000 ریال نیز برای نصب وراه اندازی آن پرداخت.در صورتی که عمر مفید ماشین آلات هشت سال و ارزش اسقاط آن در پایان عمر مفید 1200000 ریال باشد هزینه استهلاک ماشین آلات را در پایان هر سال تعیین نمایید.
قیمت تمام شده ماشین آلات 7000000=700000+6300000 ُ
هزینه استهلاک ماشین آلات
هرگاه دارایی ثابت در طی دوره مالی تحصیل شود استهلاک آن را با توجِِِه به روش مورد قبول بر حسب ماه یا روزهایی که مورد استفاده قرار گرفته محاسبه می کنند.
مثال : موسسه ای در اول آذر ماه سال 1377 اقدام به خرید اثاثه ای به مبلغ 5000000 ریال نمود،در صورتی که عمر مفید اثاثه پنج ساله و ارزش اسقاط آن بعد از اتمام عمر مفید 1400000 ریال و روش محاسبه استهلاک خط مستقیم باشد .استهلاک اثاثه مذکور را در پایان سال 1377 محاسبه و ثبت مربوط را نیز تنظیم نمایید .
استهلاک سالانه اثاثه
استهلاک اثاثه در سال 1377
هزینه استهلاک اثاثه 240000
استهلاک انباشته اثاثه 240000
محاسبه استهلاک اثاثه در طی چهارماه از سال 1377
ب – روش درصدی از قیمت تمام شده :
ممکن است مبلغ استهلاک سالانه به صورت درصدی از قیمت تمام سده دارایی ثابت تعیین شود که آن را « نرخ استهلاک » می نامند و در تمام دوره های عمر مفید ثابت خواهد بود .
مثال : موسسه بهرامی وسیله نقلیه ای را به مبلغ 6400000 ریال در تاریخ 1/1/77 خریداری نموده است و براساس برآورد ارزش اسقاط آن را 1800000 تعیین نمود . موسسه نرخ استهلاک را برابر 8% تعیین کرده است .
مطلوب است : تعیین استهلاک وسیله نقلیه و انجام ثبت مربوط در پایان سال 1377 .
4600000 = 1800000 – 6400000
استهلاک سالانه
29/12/77 – هزینه استهلاک وسیله نقلیه 368000
استهلاک انباشته وسیله نقلیه 368000
هزینه استهلاک وسایط نقلیه در سال 1377
هزینه استهلاک وسایط نقلیه استهلاک انباشته وسایط نقلیه
|
29/12 368000 |
368000 29/12 |
2- روش متغییر بودن هزینه : چنانچه موسسه از شیوه متغییر بودن هزینه استفاده نمایید می توان یکی از روشهای زیر را بکار برد .
الف – روس ساعات کارکرد :
این روش مبتنی بر این فرض است که عمر مفید دارائیها در نتیجه کارکرد آن دارایی کاهش می یابد نه بر اثر گذشت زمان .
بنابراین در محاسبه استهلاک به روش متغییر بودن هزینه اطلاعات زیر موثر می باشند :
1- قیمت تمام شده دارایی
2- میزان کارکرد دارایی برحسب ساعات کار
3- ارزش اسقاط دارایی
با توجه به اطلاعات فوق برای محاسبه استهلاک یک سات کارکرد از فرمول زیر استفاده می شود
|
|
هنگامی که استهلاک یک ساعت کارکرد معین شد آن را در تعداد ساعات کارکرد دارایی در طی یک دوره مالی ضرب کرده استهلاک دارایی را در آن دوره مالی مشخص می کنند .
مثال : قیمت تمام شده یک دستگاه ماشین تراش 8600000 ریال می باشد و ارزش اسقاط آن پس از 15000 ساعت کارکرد معادل 1400000 ریال است . در صورتی که ماشین در سالهای اول تا چهارم ، میزان ساعات کارکردی به ترتیب 4200 ، 3800 ، 4000 ف 3000 ساعت داشته باشد . استهلاک ماشین را در طی چهار سال محاسبه کنید .
استهلاک بابت یک ساعت کارکرد
در صورتی که ساعات کارکرد دارایی در میزان تولید یا ارائه خدمات موثر باشد و عملاٌ به درآمد موسسه بیفزاید این روش را می توان منطقی و منظم تلقی کرد ولی اگر از نتیجه کارکرد محصولی حاصل نشود و یا خدماتی ارائه نگردد منطقی به نظر نمی رسد .
جدول محاسبه استهلاک ماشین تراش به روش ساعات کارکرد
|
سال |
ساعات کارکرد |
محا سبات |
هزینه استهلاک سالانه |
استهلاک انباشته |
ارزش دفتری |
|
0 |
- |
- |
- |
8600000 | |
|
1 |
4200 |
2016000 = 480 × 4200 |
2016000 |
2016000 |
6584000 |
|
2 |
3800 |
1824000 = 480 × 3800 |
1824000 |
3840000 |
4760000 |
|
3 |
4000 |
1920000 = 480 × 4000 |
1920000 |
5760000 |
4840000 |
|
4 |
3000 |
1440000 = 480 × 3000 |
1440000 |
7200000 |
1400000 |
|
جمع |
15000 |
7200000 = 480 × 15000 |
7200000 |
ارزش اسقاط |
ب – روش میزان تولید :
روش میزان تولید بر این فرض استوار است که استهلاک دارایی بستگی به مقدار محصول تولید شده یا خدمات ارائه شده دارد . بنابراین برای یک دارایی ثابت در طول عمر مفید مقدار محصولاتی که می تواند تولید نماید ویا مقدار خدماتی که می تواند ارائه دهد به عنوان یک سقف تعیین می شود که این سقف یکی از اطلاعات مورد نیاز در محاسبه استهلاک دارایی می باشد علاوه بر ان اطلاعات زیر نیز باید در اختیار باشد .
1- قیمت تمام شده دارایی
2- ارزش اسقاط دارایی
برای تعیین استهلاک ناشی از یک واحد تولید می توان از فرمول زیر استفاده نمود :
|
|
برای تعیین استهلاک دارایی در یک دوره مالی تعداد محصول تولید شده را در استهلاک یک واحد تولید ضرب می کنند :
استهلاک یک دوره مالی = تعداد تولید طی دوره × استهلاک یک واحد تولید
مثال : یک موسسه در اوایل سال 1375 یک دستگاه قالب زنی را به مبلغ 4200000 ریال خریداری نموده است ظرفیت تولید دستگاه 15000000 عدد لیوان پلاستیکی می باشد . در صورتی که ارزش اسقاط دستگاه پس از اتمام عمر مفید 600000 ریال باشد استهلاک دارایی را با توجه به اطلاعات زیر درپایان سالهای 75 ، 76 ف 77 ، 78 محاسبه نمایید .
1- تولید سال 75 معادل 220000 عدد لیوان
2- تولید سال 75 معادل 450000 عدد لیوان
3- تولید سال 75 معادل 530000 عدد لیوان
4- تولید سال 75 معادل 300000 عدد لیوان
محاسبه استهلاک یک واحد تولید :
محاسبه استهلاک برای یک واحد تولید
جدول استهلاک سالانه به روش میزان تولید
|
سال |
ساعات کارکرد |
محاسبات |
هزینه استهلاک سالانه |
استهلاک انباشته |
ارزش دفتری |
|
0 |
- |
- |
- |
4200000 | |
|
1 |
220000 |
528000 = 4/2 × 220000 |
528000 |
528000 |
3672000 |
|
2 |
450000 |
1080000 = 4/2 × 450000 |
1080000 |
1608000 |
2592000 |
|
3 |
530000 |
1272000 = 4/2 × 530000 |
720000 |
2880000 |
1320000 |
|
4 |
300000 |
720000 = 4/2 × 300000 |
1272000 |
3600000 |
600000 |
|
جمع |
1500000 |
3600000 = 4/2 * 1500000 |
3600000 |
ارزش اسقاط |
3- روش نزولی : با توجه به اینکه کارآیی دارایی نو ، بیش از دارایی کهنه می باشد به همین دلیل استهلاک پذیری دارایی نیز هر سال نسبت به سال قبل کاهش پیدا می کند بنابراین در این روش استهلاک دارایی در سال بیش از استهلاک ان در سالهای بعد می باشد .مهمترین این روشها عبارتند از :
الف – روش مجموع سنوات :
در این روش برای محاسبه استهلاک یک نسبت در حال نزول (نسبت هر سال در مقایسه با نسبت سال قبل کمتر است ) را در بهای تمام شده منهای ارزش قراضه ضرب می کنند ونتیجه حاصل همان استهلاک یک سال مالی است . برای پیدا کردن نرخ در حال نزول که به صورت یک کسر می باشد از سنوات عمر مفید استفاده می کنند . روش محاسبه را با ذکر یک مثال بیان می کنیم. هر گاه عمر مفید یک دارایی چهار سال باشد ،سالهای عمر مفید دارایی را با یکدیگر جمع کرده حاصل جمع در مخرج کسر مزبور قرار داده می شود.
صورت کسر برای سال اول عدد چهار
صورت کسر برای سال دوم عدد سه مجموع سنوات 10=4+3+2+1
صورت کسر برای سال سوم عدد دو
صورت کسر برای سال چهارم عددیک می باشد .
برای محاسبه مخرج کسر می توان از فرمول زیر نیز استفاده کرد .
|
|
|
|
بنابراین هرگاه عمر مفید یک دارایی 8 سال باشد ، مجموع سنوات را می توان به صورت زیر محاسبه کرد :
مجموع سنوات= و نرخ در حال نزول برای سال اول برای سال دوم
..........................
..........................
برای سال هشتم
بنابراین برای محاسبه استهلاک به روش نزولی مجموع سنوات علاوه بر نرخ در حال نزول به عوامل دیگری مانند قیمت تمام شده دارایی و ارزش اسقاط آن نیاز دارد.
مثل : قیقمت تمام شده ماشین آلاتی معادل 5200000 ریال و ارزش اسقاط آن 700000 ریال و عمر مفید دارایی پنج سال می باشد ؛
مطلوب است:
محاسبه استهلاک دارایی در طی سنوات عمر مفید به روش نزولی مجموع سنوات .
محاسبه مجموع سنوات:
مجموع سنوات=
نرخ استهلاک سال اول
نرخ استهلاک سال دوم
نرخ استهلاک سال سوم
نرخ استهلاک سال سوم
نرخ استهلاک سال سوم
جدول محاسبه استهلاک به روش مجموع سنوات
|
سال |
محاسبات |
هزینه استهلاک سالانه |
استهلاک انباشته |
ارزش دفتری |
|
0 |
- |
- |
- |
5200000 |
|
1 |
×(5200000-700000)=1500000 |
1500000 |
1500000 |
3700000 |
|
2 |
×(5200000-700000)=1200000 |
1200000 |
2700000 |
2500000 |
|
3 |
×(5200000-700000)=900000 |
900000 |
3600000 |
1600000 |
|
4 |
×)5200000-700000)=600000 |
600000 |
4200000 |
1000000 |
|
5 |
×(5200000-700000)=300000 |
300000 |
4500000 |
700000 |
|
جمع |
4500000 = ( 700000 – 5200000 ) × |
4500000 |
- |
ارزش اسقاط |
ب – روش درصدی از ارزش دفتری :
در این روش میزان استهلاک از حاصل ضرب یک نرخ ثابت در ارزش دفتری بدست می آید توضیح اینکه ارزش دفتری دارایی در سال اول با قیمت تمام شده ان برابر است و از سال دوم به دلیل منظور نمودن استهلاک انباشته ارزش دفتری از قیمت تمام شده کسر می شود و این مورد تا پایان عمر مفید دارایی ادامه می یابد در این روش ، اطلاعات لازم برای محاسبه استهلاک دارائیهای ثابت عبارت است از :
1- قیمت تمام شده دارائی
2- نرخ استهلاک سالانه
3- عمر مفید دارایی
همانطوری که مشاهده می شود در این روش ، سخنی از ارزش اسقاط به میان نیامده است و در پایان عمر مفید دارایی ، ارزش دفتری معادل ارزش اسقاط می باشد .
مثال : قیمت تمام شده یک دستگاه یخچال معادل 1600000 ریال است هرگاه نرخ استهلاک سالانه معادل 25% ارزش دفتری دارایی باشد استهلاک دارایی را در طی پنج سال عمر مفید حساب کنید .
جدول محاسبه استهلاک به روش مانده نزولی
|
سال |
نرخ |
محاسبات |
هزینه استهلاک سالانه |
استهلاک انباشته |
ارزش دفتری |
|
0 |
- |
- |
- |
- |
1600000 |
|
1 |
25% |
400000 = 25% × 1600000 |
400000 |
400000 |
1200000 |
|
2 |
25% |
300000 = 25% × 1200000 |
300000 |
700000 |
900000 |
|
3 |
25% |
225000 = 25% × 900000 |
225000 |
925000 |
675000 |
|
4 |
25% |
168780 = 25% × 675000 |
168780 |
1193750 |
506250 |
|
5 |
25% |
126563 = 25% × 506250 |
126563 |
1320313 |
279687 |
|
جمع |
25% |
1320313 |
ارزش اسقاط |
در روشهای نزولی به دلیل آنکه در سالهایی که اقلام دارایی ثابت کارکرد بیشتری دارد استهلاک بیشتری نیز بابت استفاده از انها منظور می گردد همچنین با گذشت زمان بر هزینه تعمیر و نگهداری دارایی افزوده می شود و از آنجا که هزینه استهلاک به همراه هزینه های تعمیر و نگهداری جمعاً بهای تمام شده خدمات حاصل از کارکرد دارائیها را تشکیل می دهد بنابراین افزایش هزینه استهلاک در سالهای اول و کاهش آن در سالهای بعد در واقع به عکس هزینه های تعمیر و نگهداری دارایی می باشد و در نهایت هزینه استفاده از دارایی در طی سالهای مختلف عمر مفید تا حد ممکن برابر می باشد .
از آنجا که حساب هزینه استهلاک داراییهای ثابت یک حساب موقت است در پایان سال مالی با انجام ثبت زیر به حساب خلاصه سود و زیان منتقل می شود »
حساب خلاصه سود و زیان × ×
حساب هزینه استهلاک داراییهای ثابت × ×
بابت انتقال هزینه استهلاک به حساب خلاصه سود وزیان
از آنجا که حساب استهلاک انباشته نیز حساب دایمی است به دوره مالی بعد انتقال پیدا می کند .
تراز آزمایشی اصلاح شده در واحدهای خدماتی :
در تراز آزمایشی اصلاح شده واحدهای خدماتی ابتدا می بایست دارایی ها ، بدهی ها و بعد سرمایه و برداشت و بعد از آن کلیه در آمدها و هزینه ها ثبت گردد.
دارایی ها
بدهی ها
سرمایه
برداشت
کلیه درآمدها
کلیه هزینه ها
تراز آزمایشی اصلاح شده در واحدهای بازرگانی :
در واحد های بازرگانی به دلیل اینکه مامی توانیم از یکی از دو روش ثبت دائمی وار موادی ( که در درس بعد توضیح داده خواهد شد) استفاده نمائیم بنا براین هرکدام از آنها بشکل زیر است .
تراز آزمایشی اصلاح شده واحدهای بازرگانی به روش ثبت ادواری :
دارایی ها
بدهی ها
سرمایه
برداشت
خلاصه سود وزیان
فروش
برگشت از فروش وتخفیفات
تخفیفات نقدی فروش
خرید
هزینه حمل کالای خریداری شده
برگشت از خرید وتخفیفات
تخفیفات نقدی خرید
کلیه هزینه ها
تراز آزمایشی اصلاح شده واحدهای بازرگانی به روش ثبت دائمی :
دارایی ها
بدهی ها
سرمایه
برداشت
فروش
تخفیفات نقدی فروش
بهای تمام شده کالای فروش رفته
کلیه هزینه ها
در درس بعدی به روش های ثبت ادواری ودائمی در واحدهای بازرگانی به صورت کامل خواهیم پرداخت.
در ارتباط با این موضوع باید اینچنین گفت که دفتر روزنامه جزء دفاتر قانونی یک واحد به حساب می آید که می بایست در ابتدای سال مالی و پایان سال مالی به ترتیب برای شروع سال مالی جدید و جهت حسابرسی مالیاتی در پایان سال به اداره دارایی تحویل شود.مجموعه کارهایی که در آن نیز ابعاد حسابداری نیز مشخص می شود را می بایست ثبت کرد وثبت آن در دفتر روزنامه نیز بایستی انجام پذیرد.در تمام ادارات و شرکت های دولتی وغیر دفتر روزنامه می بایست به صورت دستی باشد تا همانطور که گفته شد به عنوان دفتری قانونی به اداره دارایی تحویل گردد.اما سند حسابداری همانطور که می دانید از لحاظ ساختار ثبتی دقیقا عین دفتر روزنامه می باشد با این تفاوت ها که جزء دفاتر قانونی محسوب نمی شود واینکه در واقع سند حسابداری جهت پیوست ضمائم به کار می رود. یعنی به طور مثال فیش تلفن را به روش تعهدی می بایست در دفتر روزنامه وسند حسابداری به این صورت که هزینه تلفن را بدهکار ودر مقابل حسابهای پرداختنی را بستانکار ثبت نمائیم و حال اینکه خود فیش را می بایست به پیوست سند حسابداری قرار داد و در واقع جزئیات هر ثبتی همیشه به پیوست اسناد قابل مشاهده و دسترسی هستند.ضمن اینکه در پایان هر سند حسابداری که معمولا امروزه به صورت نرم افزاری می باشد یعنی در نرم افزارهای کامپیوتری ثبت وپرینت گرفته می شود، نام مدیر عامل یا مدیر کل یا رئیس شرکت ودر واقع رئیس مربوطه وغیره......... ثبت می گردد که می بایست به امضاء آنان برسد.مثلا در شرکت پست به شکل ذیل در پایان یک سند حسابداری اسامی مسئولین ذیربط جهت امضاء سند درج می گردد :
رضا رضایی امیر امیریان جعفر جعفری ایمان ایمانی
مدیر کل پست استان عامل ذیحساب ممیز اسناد تنظیم کننده
درس چهاردهم : روش نقدی وتعهدی
در حسابداری واحدهای تجاری اعم از تولیدی بازرگانی وخدماتی برای ثبت هزینه ها و درامدها از دوروش استفاده می کنیم: نقدی و تعهدی .روش نقدی به آن معناست که مابه محض دریافت یا پرداخت تنها مجاز به ثبت در دفاتر مالی شرکت یا واحدمان می باشیم واما روش تعهدی همان است با این تفاوت که ما درزمان شناسایی درآمد یا هزینه بدون توجه به اینکه پرداخت یا دریافتی در کارمان باشد ،می توانیم آن هارا ثبت نمائیم.به طور مثال شرکتی از روش ثبت نقدی استفاده می نماید. ودرمورخ 1 آذر 87 اسناد وفاکتورهای میزان مصرفی برق (قبوض برق) را به حسابداری تحویل داده وما در قبال دریافت هیچ ثبتی انجام نمی دهیم چون روش نقدی است وهیچ پرداختی صورت نگرفته است .حالا اگر همین شرکت از روش تعهدی استفاده می کرد ، می بایست در زمان دریافت قبوض برق ،معادل رقم ریالی آن ثبت ذیل را انجام می دادیم :
هزینه برق ****
حسابهای پرداختنی ****
شرح : ثبت شناسایی هزینه برق مصرفی آبانماه 87
ودر زمان پرداخت آن دیگر هزینه شناسایی شده و تنها حسابهای پرداختنی بدهکار ودرمقابل بانک/صندوق بستانکار میشود.واگر درآمدی نیز ایجاد شد بدون اینکه پولی دریافت شود ودر واقع قرار است بعدا وجوه را دریافت نمائیم، درصورت اینکه روش نقدی باشد ، ثبتی تا زمان دریافت وجوه حاصله نداریم ولی در روش تعهدی درهمان زمان شناسایی ثبت زیر صورت می پذیرد.
حسابهای دریافتنی ***
درآمد ***
شرح : ثبت شناسایی درآمد ………….
ودر زمان دریافت وجوه به این شکل عمل می کنیم :
بانک / صندوق ****
حسابهای دریافتنی
رجه مشتاق دیدن نظرات شماست
